Fińskie równouprawnienie płci w miejscu pracy.

Finlandia stawia na sektor leśny w specjalnym rządowym programie na rzecz zwiększenia równości płci.
Celem jest bardziej równa płciowo branża leśna, która powinna przyciągnąć więcej kobiet do ubiegania się o pracę i szkolenia w gospodarce leśnej.

Według fińskiego stowarzyszenia pracodawców, tylko 21% osób pracujących w lasach to kobiety. Równocześnie dane pokazują, że odsetek kobiet, które zgłosiły się na wyższe studia leśne, wynosił w ostatnich latach od 40% do 60%.
Natomiast jeśli chodzi o szkolenie zawodowe w gospodarce leśnej, odsetek ten wynosi tylko 5%.

Tutaj trzeba zaznaczyć, że zarówno w Finlandii jak i w Szwecji nie ma szkół typu polskich techników leśnych, kształcących przyszłych pracowników administracji lasów państwowych.
Szkoły gimnazjalne, 3-letnie, są szkołami zawodowymi, uczącymi np. obsługi maszyn leśnych i ponieważ operator harwestera dokonuje samodzielnie wyboru drzew do usunięcia, np. w trzebieży, to oczywistym jest że musi również posiadać wiedzę na ten temat.

Liceum zawodowe Savo w Kuopio, które bierze udział w projekcie, mówi, że wiosną ubiegłego roku tylko jedna kobieta została przyjęta do szkoły leśnej, która m.in. uczy pracy maszynami leśnymi
Statystyki przemysłu leśnego w Finlandii pokazują równocześnie, że 86% firm i przedsiębiorstw leśnych twierdzi, że w ostatnich latach miało problemy z rekrutacją.

Obecnie szereg podmiotów łączy się, aby pracować na rzecz bardziej równego sektora leśnego. Odbywa się to w ramach ogólnego projektu rządowego o nazwie Demontaż segregacji w pracy, Avveckling av könssegregationen i arbetslivet, zainicjowanego przez rząd w listopadzie poprzedniego roku.

Między innymi ma powstać szkolenie online dla firm i jednym z uczestników jest producent maszyn leśnych Ponsse.
-Dla nas ważne jest, aby w terenie mogli pracować najlepsi fachowcy, niezależnie od płci. Równość i brak dyskryminacji to wchodzi w naszą politykę odpowiedzialności i chcemy zaangażować się oraz przyczynić do tego, aby branża była atrakcyjna dla wszystkich, mówi w komunikacie prasowym Paula Oksman, kierownik ds. zasobów ludzkich w Ponsse.

(Amen, powiedziałbym. Podobnie gładkie słowa cechują od wielu lat politykę równouprawnienia w szwedzkiej branży leśnej. Na ten temat pisałem przed kilkoma miesiącami w https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=5471872202919612&id=193824924057726 i szwedzki raport ma dosyć wymowny tytuł: 10 lat z programem równouprawnienia.
Jego lektura wskazuje na dalsze duże braki, pomimo tych ubiegłych 10 lat. TC)

W fińskim programie demontażu segregacji w pracy uczestniczy również organ opieki zdrowotnej THL.
-Zwiększenie liczby kobiet w szkoleniu i pracy w leśnictwie jest również sposobem na zapewnienie dostępności siły roboczej. Miejsca pracy mogą np. wykorzystywać metody komunikacji i rekrutacji, które przełamują stereotypy i zwiększają różnorodność, mówi Mia Teräsaho, odpowiedzialna za projekt równości w THL. (https://valtioneuvosto.fi/sv/-//1271139/ett-omfattande-utvecklingsprojekt-for-att-avveckla-konssegregationen-i-arbetslivet)

W projekcie uczestniczą również Ministerstwo Spraw Społecznych i Zdrowia oraz organizacja branżowa Skogsindustrierna.
Projekt równości płci w sektorze leśnym jest częścią większego programu międzybranżowego ustanowionego przez fiński rząd i partnerów społecznych. Tłem jest ogólnie segregowany rynek pracy, na którym kobiety i mężczyźni w dużej mierze pracują w różnych branżach i różnych rodzajach zawodów.

Źródło: https://www.skogen.se/nyheter/finsk-satsning-pa-okad-jamstalldhet

Ten cały opis mówi w zasadzie bardzo niewiele o równouprawnieniu płci w pracy w fińskich lasach. Tekstu w języku szwedzkim o konkretnych przypadkach nie znalazłem, ale ogólną sytuację w fińskim życiu zawodowym opisuje Canelia Wessman w swojej pracy doktorskiej na temat tego, czy planowanie równości płci w życiu zawodowym funkcjonuje jako środek do osiągnięcia celów ustawy o równości płci.

Oto kilka przykładów przypominających mi polskie warunki w organizacji opisywanej wielokrotnie przeze mnie, w Lasach Państwowych.

Canelia Wessman mówi:

„W swoich badaniach doszłam do wniosku, że rzeczywiste problemy równościowe, jakie kobiety mogą napotkać w życiu zawodowym, takie jak np. szklany sufit, tak naprawdę nie pojawiają się w planach równości płci. (Podobne plany są wymogiem prawnym w Finlandii od roku 1987. TC)
Dzieje się tak, ponieważ pracodawcy zaczynają od formalnego obrazu równości płci, kiedy dokonują przeglądu swojej sytuacji. Prowadzi to do tego, że rzeczywiste problemy nie są zauważane.
Praktycznym przykładem był plan równościowy, w którym ustalono, że mężczyźni otrzymają w organizacji wyższe pensje niż kobiety. Tłumaczono to jednak faktem, że mężczyźni pracowali na kierowniczych stanowiskach, podczas gdy kobiety pracowały na niższych stanowiskach organizacji. Nie było to postrzegane jako problem równości płci.

-Czasami plan równości płci faktycznie prowadził do rezultatów, które pogorszyły równość płci.
Kiedy jako pracodawca dążysz do równych szans między płciami, możesz zauważyć, że struktura płci jest niezrównoważona i w planach może to prowadzić do jeszcze większego jej zniekształcenia. Przykładowo dano pierwszeństwo mężczyznom na takich stanowiskach, gdzie nie byli reprezentowani w połowie, ale de facto mieli większe możliwości awansu niż kobiety.

-Istnieją już problemy w prawodawstwie, które nie jest całkowicie jednoznaczne i używane są tam pojęcia, które mogą nawet być ze sobą w konflikcie. Przykładem tego są cele promowania zarówno równomiernego podziału między płciami, jak i równych szans dla nich. W miejscu pracy sytuacje nie zawsze są takie, są różne.

-Chodzi również o to, aby ci, którzy zajmują się planowaniem równości w przedsiębiorstwie jak i ci na innych stanowiskach kierowniczych, lepiej znali kwestie płci. Być może przydałyby się tam szkolenia i otwarta komunikacja w miejscu pracy i ogólnie w społeczeństwie.
Zdarza się to częściej w Szwecji niż tutaj w Finlandii. W analizowanych przeze mnie szwedzkich planach równouprawnienia była na przykład obecna edukacja. W niektórych przypadkach istniał nawet wymóg, aby osoby zajmujące stanowiska kierownicze posiadały wiedzę na temat równości i kwestii płci.
(Edukacja w szwedzkich miejscach pracy na temat gender jest zarówno dyskutowana jak i w niektórych przypadkach osławiona. Wchodzi ona często w skład propagowania ideologii typu woke, w której równości pomiędzy płciami, niezupełnie klasycznymi, towarzyszy świadomość rasowa i walka o sprawiedliwość społeczną. TC)

-Powiedziałabym, że szwedzkie plany, które miałam w swojej analizie, były lepszej jakości niż fińskie. W Szwecji udało im się rozpoznać problemy równości płci w miejscu pracy. Istniało prawdziwe zainteresowanie, aby dowiedzieć się, jakie problemy z równością płci możesz mieć w miejscu pracy i zakładano rzeczywistą równość.
Jednym z przykładów było to, że w planie, w którym zauważono, że kobiety mają wyższy procent zwolnień chorobowych niż mężczyźni, rozpoczęto dochodzenie w tej sprawie. Od razu potraktowano to jako kwestię równości płci i uznano, że należy przydzielić kobietom większą opiekę zdrowotną i dowiedzieć się, z czego wynikają absencje chorobowe. W fińskich planach takie różnice w statystykach nie były postrzegane jako problemy równościowe w taki sam sposób, jak w planach szwedzkich.

-Obraz, który wyłania się z mojego opracowania jest prawdopodobnie lepszy niż rzeczywistość, jeśli chodzi o plany równości płci w Finlandii. Istnieją w naszych fińskich przedsiębiorstwach plany, które zachowują poziom pryncypialny. Stwierdza się w nich tylko np. że dyskryminacja nie może mieć miejsca. Plany, którym się przyglądałam były często czysto statystyczne, dotyczące rozdziału personelu do różnych zadań.

-Powodem, dla którego mamy taki formalny pogląd na równość w Finlandii, jest to, że przez cały XX wiek dążyliśmy do formalnej równości. Ale zdano sobie też wtedy sprawę, że zrównanie płci w prawie i usunięcie płci z ustawodawstwa nie prowadzi w praktyce do równych szans.
Sposób myślenia, w którym zakłada się, że kobiety i mężczyźni są równi i dlatego wystarczy traktować ich w ten sam sposób, w praktyce nie prowadzi do faktycznej równości. Na przykład nie usuwa szklanych sufitów.”

https://svenska.yle.fi/a/7-10011579

Finlandia jest jednak w czołówce krajów UE, na piątym miejscu, po Szwecji, Danii, Holandii i Francji, jeżeli chodzi o wskaźnik równości płci https://eige.europa.eu/sites/default/files/documents/gender_equality_index_2022_corr.pdf
Mój stary kraj jest na siódmym miejscu, ale niestety od końca. (strona 21)

Wymieniłem powyżej przykład Lasów Państwowych jako przedsiębiorstwa z silnym szklanym sufitem.
Stowarzyszenie Kobiet Lasu podało niedawno informację dotycząca stanowisk nadleśniczych – 9 kobiet i leśniczych – 221 kobiet, zatrudnionych w Lasach Państwowych. Daje to około 2% oraz około 4% zatrudnionych pracowników.
Dwa lata przed 100-leciem tej organizacji.
Szklany sufit ze szkła pancernego.

Zdjęcie: svenska yle